Jak zmienić system?

Sądy rodzinne i sędziowie, Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno Konsultacyjne i ich biegli, Kuratorzy sądowi, szkoły czyli dyrektorzy i nauczyciele. Kto jeszcze? Przedstawiciele systemu. Decydują o życiu tysięcy dzieci i ich rodzin. Ale… przecież przede wszystkim mają własne życie. Kończyli studia, przygotowywali się do pracy, odbywali aplikacje albo staże, zdobywali doświadczenie patrząc na starsze koleżanki i kolegów. I od lat stykają się z patologiami – przecież trafiają do nich Ci, którzy nie umieją sami załatwić swoich spraw.

Czy są oceniani za to, jak dobrze rozpoznają konkretne sytuacje? Czy system premiuje za zaangażowanie? Nie. Mają określoną liczbę spraw do załatwienia. Jeżeli można coś zrobić szybciej, to po co to robić wolniej? Jeżeli się podeprzeć statystyką, to można z zamkniętymi oczami załatwić większość spraw. Może w 10-20% przypadków popełnimy błąd. I co? To całkiem dobra skuteczność.

Kłopot mają Ci, którzy akurat wpadli w ten margines statystycznego błędu. No, ale żeby poznać dobrze sprawę i uniknąć błędu, to zamiast pięciu czy dziesięciu osób musiałby ktoś jeden zapoznać się dobrze ze sprawą i wziąć za to odpowiedzialność. A kto chce brać odpowiedzialność, skoro jest system?

Wszyscy przedstawiciele działają dla dobra systemu. To tak, jak za PRL – wszyscy politycy i urzędnicy działali dla powszechnej szczęśliwości. A komunizm w ZSRR to w zasadzie nawet wszystkich uszczęśliwił. Co się zmieniło po 1989 roku? Przestaliśmy być wszyscy wrzucani do jednego worka. Czy zmienili się ludzie? Czy zmienili się wszyscy urzędnicy i funkcjonariusze? Nie zmieniło się podejście systemu.

Niestety, te zmiany nie objęły systemu „rodzinnej sprawiedliwości”. Tutaj nadal jest jeden słuszny model, dokładnie wiadomo, która klasa jest dobra a która zła i wiadomo, jak spowodować, żeby wszyscy byli szczęśliwi. W zasadzie brakuje tylko sławetnej IRCh-y.

Czekamy na okrągły stół? A może trzeba by go zorganizować?