Wkrótce Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej

Chcemy uświadomić ludziom jak ważne jest to, żeby dzieci miały pełne prawo do miłości dwojga rodziców. Nieważne, czy rodzice są rozwiedzeni, czy są razem jako para. Dzieci mają prawo do ich miłości. Ta miłość winna być tak piękna jak bańka mydlana, wznosić się do góry, ale nie może być tak jak bańka mydlana przerwana.

mówiła Anna Urbańczyk podczas ubiegłorocznych “Baniek Miłości” zorganizowanych z okazji Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej w Katowicach.

Od 2006 roku 25 kwietnia na całym świecie nagłaśniany jest problem i negatywne efekty alienacji rodzicielskiej. Odbywają się warsztaty, sympozja, demonstracje i zbierane są podpisy pod petycjami kierowanymi do władz krajowych oraz instytucji międzynarodowych. W pierwszych czterech latach do obchodów Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej przyłączyły się organizacje z USA, Argentyny Belgii, Bermudów, Brazylii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Kanady, Meksyku, Niemiec, Nowej Zelandii, Polski, Wielkiej Brytanii i Włoch.

W Stanach Zjednoczonych kwiecień w ogóle został uznany za “Narodowy Miesiąc Zapobiegania Krzywdzeniu Dzieci i Ochrony Przed Przemocą” w którym 25 kwietnia ma swoje specjalne miejsce jako Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej. Jego celem jest podniesienie świadomości społecznej na temat przemocy i zaniedbywania dzieci, jak również tworzenie silnych społeczności wspierających rodziny z dziećmi.

Specjaliści podkreślają, że alienacja rodzicielska jest to wyrafinowana, choć często nieświadoma, forma krzywdzenia dzieci ze względu na brak fizycznych objawów. Zwracają uwagę, że niejednokrotnie takie „nadużywanie” dziecka ma podłoże psychiczne, które to prowadzi do lęku, depresji i rozpaczy – a to i tak tylko kilka z wielu negatywnych konsekwencji. Samo zjawisko występuje najczęściej w trakcie lub w wyniku rozwodu rodziców. Dzieci nierzadko są w samym środku „wojny” rozwodzących się małżonków i nierzadko zmuszane są do wybrania strony z którą trzyma i odrzuceniu drugiej, często z irracjonalnych lub całkiem błahych powodów.

Najczęściej jedno z rodziców wciąga dziecko w sojusz przeciwko drugiemu. Robi wszystko, aby w każdej sytuacji opowiedziało się ono po jego stronie – dopuszcza je więc do „tajemnic” o drugiej stronie konfliktu, kupuje jego lojalność, siebie przedstawia w jak najlepszym świetle. Jak twierdzą Wallerstein i Blakeslee, im młodsze dziecko, tym łatwiej rodzicowi uczynić z niego całkowicie posłusznego „żołnierza”. Szczególnym paradoksem jest to, że główni manipulanci – rodzice – zazwyczaj nie mają wyrzutów sumienia. (Charaktery 7/2011)

Zjawisko alienacji rodzicielskiej bardzo często błędnie przypisuje się Richardowi Gardnerowi, który nazwał je Syndromem Alienacji Rodzicielskiej (PAS), podczas gdy po raz pierwszy alienacja rodzicielska została przedstawiona już w 1949r. przez Williama Reicha, który wówczas wyjaśniał, że niektórzy z rozwiedzionych rodziców z zemsty na byłym partnerze dążą do pozbawienia ich relacji ze wspólnymi dziećmi. Aby zrazić dziecko do byłego partnera wypowiadają o drugim rodzicu kłamstwa.

Wiele środowisk zarówno naukowych jak i społecznych w latach ’90 krytykowało Gardnera i jego teorię podnosząc, że brak jest w tej dziedzinie rzetelnych badań potwierdzających formułowane przez niego tezy. Na szczęście postęp nauki jest tutaj ogromny. Obecnie alienacja rodzicielska to problem zauważany w ponad 600 publikacjach naukowych w ponad 30 krajach świata. Naukowcy, a wśród nich psychologowie i psychiatrzy, nie negują zjawiska alienacji rodzicielskiej. Opublikowane zostały badania nad dziećmi, które zdążyły już dorosnąć i znane są aspekty negatywnego oddziaływania rodzicielskiego na ich dorosłe już życie. Specjaliści różnią się przede wszystkim w kwestii jednolitego sposobu diagnozowania zjawiska, zgodni są zaś co do samych objawów. Padają również pytania, co należy z tym zrobić? Toczy się spór nad problemami zaradczymi dotyczącymi zjawiska.

Oprócz sugerowanych rozwiązań prawnych najczęściej podkreślana jest konieczność terapeutycznej roli wobec rodziców, przede wszystkim w celu zmniejszenia wrogości między nimi. Podkreśla się, że wyalienowani rodzice mają „oczywiste” łatwe do zdiagnozowania problemy psychiczne i przedstawiają wiele różnorodnych koncepcji pomocy, koncentrując się głównie na powrocie do empati i wzmacniania mocnych stron, wyszukiwaniu i rozwijaniu tych potencjalnych.

Sprawa komplikuje się jeżeli chodzi o pomoc rodzicom alienującym. Kwestią kluczową staje się praca nad radzeniem sobie z rozwodem, podkreślanie roli współpracy pomiędzy rodzicami, ale także „zarządzanie” gniewem. Terapeuci podkreślają, że rodzice są często oporni, czasem obsesyjni, stoją „ponad prawem” traktując nakazy sądowe jako bezwartościowe. Nie reagują często nawet gdy przedstawi im się materiały psycho-edukacyjne dotyczące „mowy nienawiści” i jej wpływu na dzieci. Niepokojące jest to, że sytuacja – w wyniku terapii – może się jeszcze pogorszyć. Alienujący rodzice szukają w terapeucie poparcia i próbują przeciągnąć go na swoją stronę.

(Nie)śmiało wyłaniają się również propozycje do pracy z dziećmi, gdzie poprzez bajki terapeutyczne i inne formy wskazuje się najmłodszym sposoby radzenia sobie z alienacją rodzicielską, próbami manipulowania nimi a także uczy sposobów reakcji na te próby.

W Polsce Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej organizowany jest niemal od samego początku za sprawą Komitetu Przestrogi przed Oddzieleniem Rodzica. W 2008 roku w Krakowie odbyły się seminaria w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej dotyczące zjawiska. Maciej Wojewódka omawiał na nich  sytuację z wrogim wychowaniem i problemami oddzielonego dziecka przedstawiając jednocześnie psychologiczne i społeczne aspekty sytuacji, wspierając się stanowiskiem Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dr Jana Sehna oraz Departamentu Sądów Powszechnych Ministerstwa Sprawiedliwości.

Od 2009 roku akcja społeczna – Dzień Świadomości Alienacji Rodzicielskiej w Polsce – jest objęta honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka, którego intencją jest wspieranie dzieci w bolesnej sytuacji, gdy rodzina przeżywa kryzys, a zwłaszcza w sytuacji rozwodu rodziców oraz chęć wsparcia działań uświadamiających obojgu rodzicom oraz tym wszystkim, od których zależy przyszły los dziecka, negatywne skutki oddzielenia go od jednego z rodziców.

Równocześnie od 2009 roku w ramach obchodów odbywa się akcja „Wyalienowani rodzice czytają dzieciom”. Rok później pojawił się również pomysł na puszczanie „Baniek Miłości”. Organizatorzy Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej z roku na rok łączą doskonałą zabawę, jaką jest wspólne czytanie, puszczanie baniek czy „zamykanie” w ogromnych bańkach odważnych dzieci  z nagłaśnianiem problemu alienacji rodzicielskiej. Organizatorzy tegorocznej edycji zdradzili nam, że i w tym roku przygotowali liczne niespodzianki i atrakcje, a tegoroczne puszczanie baniek nazwano Korczakowskie Bańki Miłości – w związku z obchodami roku Janusza Korczaka pod hasłem:

Nie ma dzieci są ludzie

Zespół autorów no co ty Tato od dawna w swoich publikacjach podkreśla negatywny wpływ alienacji rodzicielskiej na rozwój dzieci a także konieczność współpracy pomiędzy rodzicami. W tym roku postanowiliśmy włączyć się w działania związane z propagowaniem i organizowaniem Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej.

W najbliższym czasie na naszych łamach pojawią się publikacje zachęcające do pomocy Komitetowi Przestrogi przed Oddzieleniem Rodzica, a także poradniki jak 25 kwietnia z okazji Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej zorganizować własną edycję „Baniek Miłości” w waszym mieście, bądź społeczności!

Poniżej film jak ubiegłoroczny 25 kwietnia obchodzili rodzice i dzieci na całym świecie: