Dzieci poskarżą się ONZ

Dzieci będą uprawnione do złożenia skargi o łamaniu ich praw do międzynarodowej komisji na mocy przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne ONZ nowego protokołu fakultatywnego do Konwencji o Prawach Dziecka. Z początkiem tego roku podpisało go już 20 państw, wśród których zabrakło Polski. Protokół wejdzie w życie po jego ratyfikacji przez 10 państw jako umowa międzynarodowa, ale bez podpisania i ratyfikowania go Polska nie będzie objęta procedurą wynikającą z tego dokumentu. Trzeci protokół do konwencji odnosi się do procedury składania skarg do Komitetu Praw Dziecka (Committee on the Rights of the Child). Pozwala na indywidualne, grupowe, lub przez strony trzecie złożenie skargi w przypadkach, gdzie krajowe systemy nie zapewniły odpowiedniej ochrony praw dziecka wynikającej z konwencji.

Dzieci mogą dołączyć do grona innych posiadaczy praw, którzy są uprawnieni do wnoszenia skarg dotyczących naruszeń praw człowieka przed oblicze organizacji międzynarodowej. Codziennie widzimy przykłady szerokiego zakresu łamania praw wobec dzieci – od dyskryminacji, poprzez handel dziećmi, aż do wszystkich form przemocy fizycznej bądź psychicznej. Zachęcam państwa do podpisania protokołu fakultatywnego by dać dzieciom będącym ofiarami takich czynów bezpośredni dostęp do międzynarodowego mechanizmu składania skarg. — zachęcał Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka Navi Pillay.

Protokół fakultatywny został przekazany Radzie Praw Człowieka na walnym zgromadzeniu ONZ w czerwcu ubiegłego roku. Ustanawia procedurę wnoszenia skarg na podstawie Konwencji o Prawach Dziecka podobnie do tych, które istnieją w innych podstawowych traktatach dotyczących praw człowieka. Po otrzymaniu skargi Komitet Praw Dziecka zbada, czy konwencja została naruszona. Komitet ma gwarantować, że wprowadzi procedury zabezpieczające dzieci przed manipulacją.

Komisja, która będzie badać skargę, może zażądać od państwa zastosowania środków tymczasowych, aby zapobiec ewentualnej nieodwracalnej szkodzie dla dziecka. Może również zażądać środków ochrony przed represjami, w tym dalszego łamania praw człowieka, złego traktowania lub zastraszania. Jeśli komisja uzna, że konwencja została naruszona, przedstawi konkretne zalecenia działań dla państwa właściwego.

„Nowy protokół uwzględnia szczególne potrzeby dzieci” — powiedział przewodniczący Komitetu Praw Dziecka Jean Zermatten — „W wykonywaniu swoich funkcji na mocy protokołu komitet będzie się kierował zasadą najlepszego interesu dziecka i będzie miał na uwadze prawa i poglądy dziecka.”

Protokół fakultatywny przewiduje również rolę komitetu w porozumieniach ugodowych i zapewnia kontynuację zaleceń dla państw. Stanowi również, że komisja może wszcząć dochodzenia w sprawie poważnych i systematycznych naruszeń konwencji i jej protokołów fakultatywnych. Protokół został otwarty do podpisu w 2012 r. Do tej pory podpisało go już 20 państw. Wejdzie w życie po jego ratyfikacji przez 10 państw członkowskich ONZ.

Komitet Praw Dziecka działa przy Wysokim Komisarzu Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka. Konwencja o Prawach Dziecka jest jedną z konwencji ONZ dotyczących praw człowieka. Państwa, które ratyfikowały tą konwencję (wszystkie państwa członkowskie ONZ za wyjątkiem Południowego Sudanu, Somalii i Stanów Zjednoczonych Ameryki) są zobowiązane do składania wstępnych i okresowych raportów na temat sytuacji krajowej praw dziecka do Komitetu Praw Dziecka celem zbadania. Komitet bada każdy raport, wyraża obawy i zalecenia do państwa-strony. Wydaje również okolicznościowe uwagi dotyczące interpretacji poszczególnych zobowiązań Konwencji o Prawach Dziecka.

O tym, jak dokładnie działają procedury kontrolne ONZ, opowiem w kolejnym wpisie z cyklu Prawa Dziecka w ONZ.